بودجه چیه؟ کسری بودجه چیه؟ تأثیرشون تو زندگی ما چیه؟

بودجه چیه؟

حساب کتاب و برنامه‌ریزیِ درآمدها و هزینه‌های یه آدم، خانواده، شرکت، دولت و … برای یک دوره زمانی مشخص.

مثال بودجه

وقتی می‌گیم بودجه دولت ایران برای سال ۱۴۰۲، یعنی دولت ایران قراره در سال 1402 از چه جاهایی چقدر درآمد داشته باشه و در چه جاهایی چقدر پول خرج کنه.

دولت بودجه رو در قالب «لایحه بودجه» می‌ده به مجلس و مجلس بعد از یه کم بالاپایین تصویبش می‌کنه که بره برای اجرا. بعد از تصویب «لایحه بودجه» دیگه بهش لایحه نمی‌گیم و تبدیل به «قانون بودجه سال ۱۴۰۲» می‌شه و دولت موظفه که اون رو رعایت کنه.

کسری بودجه چیه؟

خب حالا ببینیم کسری بودجه چیست. معمولا در اجرا همه چی به خوبیِ روی کاغذ پیش نمی‌ره. اگه درآمد طبق برنامه به دست نیاد و / یا خرج دولت از چیزی که پیش‌بینی کرده بزنه بالا، کسری بودجه ایجاد می‌شه. یعنی دخل و خرج دولت باهم نمی‌خونه و دولت پول کم می‌آره.

راهکار دولت برای جبران کسری بودجه

حالا که دولت پول کم آورده چیکار می‌کنه؟ چند تا راه داره که بعضیاشو می‌گم:

• از خرج‌هاش بزنه و صرفه‌جویی کنه.
• از مردم قرض بگیره (بهش می‌گن چاپ و انتشار اوراق قرضه که شاید بعدا در موردش اینجا صحبت کردم و فعلا کاری باهاش نداریم)
• از کشورهای دیگه یا نهادهای بین‌المللی قرض بگیره.
• پول چاپ کنه
• و …

جبران کسری بودجه با چاپ پول و افزایش نقدینگی

دولت یک نیروی جادویی داره و اونم اینه که می‌تونه پول چاپ کنه. یعنی از هیچی پول ایجاد کنه و اکثر دولت‌های دنیا این قدرت رو برای کشور خودشون دارند.

چاپ پول دمِ‌دستی‌ترین روش برای جبران کسری بودجه هست. دولت می‌تونه راحت برای خودش پول چاپ کنه و بعدم حقوق کارمنداشو باهاش بده یا ببره بازار و خرجش کنه!

اما کاش به همین راحتی بود. دولت وقتی با چاپ پول نقدینگی ایجاد کنه و بخواد کسری بودجه رو از این راه پر کنه، تورم داخل کشور افزایش پیدا می‌کنه و فشارش روی مردم می‌افته. یعنی مردم مجبور می‌شن از راه افزایش قیمت کالاها و خدماتی که می‌خرند، جور کسری بودجه دولت رو بکشند. بعدا در یه پست دیگه در مورد تورم بیشتر صحبت خواهم کرد.

تصمیم دارم یه سری مسائل اقتصادی رو در این وبسایت به زبان ساده توضیح بدم که هم درک اقتصادی‌‌مون بره بالا و هم برای زندگی خودمون تصمیم‌های اقتصادی درستی بگیریم. پس منتظر پست‌های بعدیم باشید و اگه این مطلب براتون جالب بود، لینکشو برای دوستاتون بفرستید که اونا هم مطالعه‌ش کنن.